Đối tượng tăng mỡ máu, cao huyết áp cẩn trọng với đột quỵ mùa lạnh

Đột quỵ được coi là nguyên nhân tử vong thứ hai trên thế giới sau ung thư và đứng hàng đầu về tàn phế ở người trưởng thành. Vào mùa lạnh, các chuyên gia luôn ghi nhận số lượng lớn bệnh nhân cấp cứu đột quỵ.

Theo GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam - Nguyên Giám đốc Bệnh viện Trung Ương Quân Đội cho biết, trong nguy cơ đột quỵ tăng huyết áp, chuyển hóa lipid máu và tăng mỡ máu là hai nguyên nhân rất phổ biến, trong đó tăng huyết áp là nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ.

Ảnh minh họa

+ Tăng huyết áp dẫn đến tổn thương thành mạch, điều này sẽ dẫn đến thành mạch dày lên và làm cho lớp động mạch tăng sinh lên, các thành phần trong máu đó có mỡ máu như: cholesterol, triglixerit, LDLC nó bám vào đấy làm hẹp lòng mạch. Hẹp lòng mạch thì cung mạch mão không đủ lên não dẫn đến thiếu máu não.

Ngoài bám vào thành mạch, tạo thành cục huyết khối, vữa xơ dẫn đến các thành phần khác: tiểu cầu, bạch cầu bám vào đấy tạo thành những cục huyết khối và đây cũng là nguyên nhân gây tắc mạch có thể dẫn đến đột quỵ thiếu máu não.

+ Tăng huyết áp dẫn tới làm tăng độ quánh của máu bởi vì nếu cholesterol mà bám vào đó nhiều hay các thành phần khác trong máu sẽ làm tốc độ dòng máu giảm đi. Độ quánh của máu làm trao đổi tuần hoàn làm trao đổi tuần hoàn vi thể giữa máu và cơ quan giảm đi, và là nguyên nhân làm tổn thương các cơ quan.

+ Tăng mỡ máu làm vữa xơ thành mạch, vữa xơ thành mạch sẽ làm cho thành mạch không giòn, không chun giãn được mà cơn tăng huyết áp có thể dẫn đến vỡ mạch dẫn đến chảy máu não.

Đồng thời, rối loạn chuyển hóa lipid, tăng mỡ máu cũng làm tăng huyết áp lên làm thành mạch giòn hơn, không chun giãn được cho nên dẫn đến làm tăng huyết áp lên. Như vậy, nguyên nhân và hậu quả của hai bệnh thường đi song hành với nhau.

Khi trời trở lạnh dẫn đến huyết áp biến thiên liên tục tăng- giảm đột ngột

GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam cho biết, thực chất, tăng huyết áp không xảy ra như mỡ máu vì mỡ máu là cả quá trình làm vữa xơ thành mạch, tạo hình thành các cục máu đông, làm cho cục huyết khối vữa xơ... những cái đó là cố định.

Ảnh minh họa

Cơn huyết áp khác, tăng hoặc giảm đột ngột dẫn đến máu lên não không đủ hoặc cung lượng máu quá mức dẫn đến làm vỡ mạch, chảy máu não hoặc thiếu máu não... Tăng huyết áp là nguyên nhân cơ bản và trực tiếp nhất dẫn đến đột quỵ. Còn mỡ máu là cả một quá trình chỉ làm nền cho tăng huyết áp. Hai cái không đi song hành với nhau.

Dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ

Cao huyết áp và tăng mỡ máu không có chỉ tiêu nào vì trên người này thành mạch mềm, có thể cân tăng huyết áp rất cao nhưng chưa chắc xảy ra đột quỵ chứ không phải mức độ nào đó dẫn đến đột quỵ. Tuy nhiên, huyết áp bình thường là từ dưới 130/80-85 còn trên đó đều có nguy cơ đột quỵ.

Người ta xác định tăng huyết áp độ 1, độ 2, độ 3 tầm 140 trở lên, độ 2 những cơn tăng huyết áp từ 160 trở lên hoặc 180 trở lên là những cơn tăng huyết áp.

Tùy từng người, có người huyết áp đến 180 vẫn chưa đột quỵ bởi người ta thích nghi, nhưng có những người 140-150 đã xảy ra đột quỵ, đối trên từng người cơ địa khác nhau và xảy ra khác nhau.

Ảnh minh họa

Đối với mỡ máu có người cao chót vót lên chưa xảy đột quỵ, ngược lại có những người 1 chút đã xảy ra đột quỵ. Hai cái đó, có thể nói là những nguy cơ, yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Chính vì vậy, đối với mỡ máu vì nó là cả một quá trình nên không có cái gì báo trước 1 tuần hay 30 ngày chỉ một cơn tăng huyết áp bùng lên trên nền tảng mỡ máu là đột quỵ xảy ra.

Biện pháp dự phòng đột quỵ mùa lạnh

GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam cho biết thêm, dể đề phòng đột quỵ mùa lạnh chúng ta cần phải giảm các yếu tố nguy cơ, bỏ thói quen không tốt.

+ Chế độ ăn hợp lý: Bởi vì chúng ta hay có thói quen ăn đồ ăn nhanh, ăn nhiều mỡ động vật, ăn đồ chiên rán, dầu mỡ, thói quen ăn vội, ăn rất mặn. Nên lưu ý, nên ăn tăng rau xanh và hoa quả chín để mang cholesterol ra ngoài tự do.

+ Bỏ thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia.

+ Chế độ tập luyện, chế độ sinh hoạt hợp lý, có thời gian thư giản, nghỉ ngơi để não phục hồi lại.

+ Tránh căng thẳng, stress vì đây là nguyên nhân làm tăng huyết áp.

+ Tập luyện thể dục 30-40 phút như: arobic, yoga, đi bộ, tập hít thở sâu sẽ giúp hạ được mỡ máu và huyết áp.

+ Có thuốc tây y dự phòng, tuy nhiên nếu uống trong một thời gian dài ít hiệu quả và thấy tác dụng phụ như: phù nề, chóng mặt, dị ứng... thì có thể dừng lại lựa chọn thuốc phù hợp với mình để duy trì.