Ở thời điểm hiện tại, có lẽ khó tìm được một người thợ nữ cắt tóc vỉa hè nào giống như bà Phạm Xuân Thu (83 tuổi, Hàng Buồm, Hà Nội) trên mảnh đất Hà thành. Với kinh nghiệm cắt tóc từ năm 1961 tới nay, bà Thu cho biết, chỉ cần nhìn qua kiểu tóc một lần là bà có thể cắt theo y hệt, không cần phải tập trước. Với những kiểu tóc cho giới trẻ hiện tại, bà cũng chỉ xem ảnh hoặc nghe tả qua là có thể cắt được và ai cũng vừa ý.
"Tóc kiểu thanh niên bây giờ dễ cắt hơn là cắt đúng kiểu như ngày trước vì đôi khi chỉ cần dùng tông đơ cắt tóc lia qua và chỉnh lại đôi chút. Ngày trước, việc cắt tóc vất vả hơn rất nhiều vì có những kiểu đầu phải tỉa kéo rất lâu...", bà Thu chia sẻ.
Bà Thu cho hay, chính anh trai của chồng là người đã truyền nghề cho bà. Nhờ được đào tạo một cách công phu mà tay kéo của bà trở thành điệu nghệ.
Trước đây, khi còn cắt tóc trong hiệu quốc doanh, bà Thu nổi tiếng khắp vùng vì là người phụ nữ cắt tóc hiếm hoi, lại cắt rất đẹp và tinh tế. Đến độ, nhiều người phải đặt lịch, xếp hàng để được đích thân bà cắt tóc.
“Có người ở tận Thường Tín, Mễ Trì, Cổ Nhuế… cũng đạp xe lên đó để cắt tóc. Người này giới thiệu người kia nên quán lúc nào cũng đông đúc khách qua lại”, bà Thu nhớ lại.
Mỗi ngày, bà Thu chỉ làm khoảng 4 tiếng buổi sáng, 7 giờ dọn hàng ra rồi 11 giờ đóng cửa. Trong một buổi làm việc như thế, ngày nào đông khách, bà cũng chỉ nhận cắt tóc cho 5 - 6 người. Theo bà Thu, muốn cắt đẹp phải đúng quy trình, không vội vàng, bởi phải có sự đầu tư, chăm chút. Vì thế, trước mỗi vị khách, bà đều lựa chọn, nghiên cứu kỹ kiểu tóc để phù hợp với dáng người. Giá cắt tóc ở đây cũng khá rẻ, chỉ dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/ đầu.
Nữ nghệ nhân 83 tuổi kể, nhiều lần thấy bà “múa kéo” trên phố, không ít khách du lịch tỏ vẻ bất ngờ. Họ lấy điện thoại ra quay rồi chụp ảnh chung với bà. Nhiều người còn đích thân trải nghiệm nhờ bà cắt tóc để thử tay nghề.
“Có lần một vị khách nước ngoài, đưa một tấm hình trong di động nhờ tôi cắt theo. Anh này còn quay cả video lúc tôi cắt. Xong xuôi, khi soi gương, người này rất vui, liên tục nói “very good” và cho biết đây là kiểu đầu anh ấy ưng ý nhất. Điều bất ngờ, là hôm sau vị khách này còn dẫn theo cả bạn anh ấy đến quán của tôi”, bà Thu vui vẻ nhớ lại.
Mỗi lần cắt tóc cho khách xong, bà Thu đều dùng cục phèn chua thoa cho khách sau khi cạo mặt. Bà cho biết, đây là bí quyết riêng, trước đây các quán cắt tóc quốc doanh cũ đều dùng nhưng giờ “có tìm cả Hà Nội cũng không còn quán nào”.
Theo bà, với cách này sẽ giúp khách cảm thấy da dịu mát, khoan khoái không bị rát mà cũng rất lành tính. Ngoài ra, để thu hút khách, bà Thu cũng thường xuyên cập nhập các kiểu đầu mới, “model” cho khách lựa chọn.
Ông Trần Quang Linh (Hàng Giày, Hà Nội) - khách "ruột" của bà Thu cho biết, ông cắt tóc ở quán bà Thu đã lâu và chỉ tin tưởng tay nghề của bà lão.
“Đi khắp cả Hà Nội tìm được một quán cắt tóc như bà Thu rất khó và hiếm. Bà cắt tóc chỉn chu, cẩn thận, ai cũng khen, cũng thích. Bản thân tôi cũng là khách quen của bà ấy vài năm nay”, ông Linh nói.
Hơn 60 năm làm nghề “cầm đầu thiên hạ” bà Thu cho biết chưa có định bỏ nghề. Bà bảo, nếu còn sức khỏe sẽ còn tiếp tục, cho đến khi nào mắt mờ, chân tay run không cầm kéo được mới thôi.
“Nghề này cho tôi tất cả, niềm vui và nguồn sống”, bà Thu thổ lộ khi nói về công việc hàng ngày của mình.
Trên tấm gương cắt tóc, bà Thu lại khiến nhiều người bất ngờ hơn về lối sống lạc quan và yêu đời của bà lão ở độ tuổi “xưa nay hiếm” khi dán câu châm ngôn: “Không có những thứ mình yêu, hãy yêu những thứ mình có”, "Hãy hôn thật chậm, Cười thật tươi, Tha thứ thật nhanh nhé...”
Bà tâm sự rằng, cuộc sống hiện tại có quá nhiều áp lực, đâu đâu cũng thấy cảnh mưu sinh bon chen vô cùng vất vả. Qua những câu chuyện đời, phút tâm sự ngắn ngủi của khách với người thợ cắt tóc, bà hiểu được những đố kị, lầm than của cuộc sống.
Vì lẽ đó, bà thấy rằng cuộc sống an bình của mình là vô giá và bà hy vọng rằng những câu châm ngôn bà dán ở chỗ dễ nhìn ấy có thể khiến những người khách hiểu được lẽ sống của bà lão này.
“Trước hết, tôi viết châm ngôn là để răn dạy mình, răn dạy con cháu. Sau đó, tôi muốn những câu châm ngôn được viết lên ở góc gương sẽ mang đến khoảnh khắc thú vị, bình yên cho khách khi đến đây cắt tóc. Và hy vọng, khi đọc những câu châm ngôn này ai đó sẽ nhận ra lỗi lầm (nếu có) và sửa mình” bà Thu chia sẻ.
